LY KỲ CHUYỆN LÃO NGƯ HAI LẦN ĐƯỢC CÁ ÔNG CỨU NẠN

Trong chuyến công tác về xã biển Tam Tiến (Núi Thành, Quảng Nam), tình cờ chúng tôi được ông Đặng Tảo (còn gọi là Đặng Châu,1930, trú thôn Long Thạnh) kể cho nghe nhiều câu chuyện ly kỳ mà ông và những người bạn đã chứng kiến trong những ngày lang thang trên biển mưu sinh. Trong những câu chuyện xưa cũ đó, chúng tôi đặc biệt chú ý đến việc ông vô tình phát hiện được bộ xương cá Ông và đem về thờ cúng nơi trang trọng nhất, để rồi sau đấy ông đã được "cá Ông cứu nạn hai lần".

Chúng tôi về miền quê biển đúng vào những ngày biển động, tàu thuyền đang neo đậu trú gió nên những ngư dân có dịp chuyện trò bên chén trà đạm bạc, kể cho nhau nghe những chuyện ly kỳ mà cuộc đời lênh đênh theo sóng nước mới có được. Trong câu chuyện người làm chúng tôi chú ý nhất là ông Tảo, ở cái tuổi 80 khó có ai còn minh mẫn và khỏe mạnh đến vậy.

Ông Tảo lần mở cho chúng tôi xem hài cốt cá Ông mà ông đã thờ cúng 50 năm nay.

 Hớp chén trà xanh, ông Tảo kể chuyện hơn 60 năm bám biển của mình mà cứ ngỡ như truyền thuyết. Từ nhỏ, ông sớm tỏ ra là một chàng ngư “bén duyên” với biển, đi biển bắt đầu khi mới đôi mươi. Năm 30 tuổi, ông Tảo sắm được thuyền công suất 11CV, dưới tay có 4 thanh niên phụ việc. 

Ông còn nhớ rất rõ vào ngày 23-11-1960, thuyền ông đang câu cá nhám ở khu vực biển Kỳ Hà (Núi Thành), biển lặng trời trong, lúc này đã câu được hai con nhám khoảng 3 tạ, cả thuyền đang khấp khởi mừng thầm, thì bất ngờ chiếc thuyền câu khựng lại, lắc mạnh một bên, định thần lại thì nhận ra con cá nhám gần 5 tạ mắc câu, đang cố vùng thoát thân, 5 người chung tay đánh vật với con cá và phải mất 1 giờ đồng hồ sau mới đưa được con cá hám mồi lên thuyền.

Hôm sau vào bờ, bán cá cho thương lái thì ông Tảo phát hiện có một bộ xương cá đã rữa khoảng 10kg, vừa ói ra từ miệng con cá nhám gần 5 tạ trên. Bộ xương cá trên được các vị bô lão trong làng xác định là bộ xương cá Ông còn nhỏ. 

Hôm ấy không ai bảo ai, ngư dân thôn Long Thạnh chung tay mua sắm lễ vật kính cẩn đưa tang cá Ông. Sau khi làm lễ, ông Tảo xin làng đem bộ xương trên về nhà, lập am thờ cúng và bảo quản cẩn thận ở nơi trang trọng nhất.

Hằng năm sau lễ giỗ chạp cá Ông chung của làng vào ngày 10-9 âm lịch, thì hôm sau (11-9) gia đình ông Tảo làm lễ giỗ lại tại gia đình. Thấy chúng tôi tỏ vẻ không tin, ông Tảo đứng lên thay bộ đồ đang mặc, thắp nén nhang, kính cẩn khấn vái trước am thờ. 

Sau đó ông mang xuống cái hộp gỗ nhỏ bằng viên gạch ống, cẩn trọng mở từng tờ giấy điều đỏ bên trong là nắm xương cốt đã xỉn màu chì nhưng vẫn còn chắc chắn. Nhiều người hàng xóm cũng khẳng định đó là xương cốt cá Ông mà ông Tảo đã lưu giữ, thờ phụng 50 năm nay.

Ông Tảo kể tiếp: “Ông” linh thiêng lắm, nhờ “Ông” phù hộ mà từ đấy thuyền ông làm ăn khấm khá. Đời sống gia đình nhờ thế mà ổn định, ngày càng đi lên. Và có lẽ luôn có sự che chở của “Ông” khi mà hai lần thuyền ông Tảo thoát nạn trên biển. Lần thứ nhất cách đây 20 năm, thuyền ông Tảo đánh cá ở vùng biển Chu Lai, bỏ neo ở độ sâu 27 sải nước, đêm về khuya trời đột nhiên nổi gió chướng, con thuyền chòng chành như chiếc lá giữa biển.

Lăng thờ cá Ông của làng Long Thạnh, nơi đây đã an táng 8 con cá Ông chết dạt vào bờ.

 Trên thuyền lúc đó có 8 người, họ thay phiên nhau điều khiển con thuyền tránh gió, vừa khấn vái cá Ông. Ngay sau đó xuất hiện hai con cá Ông lớn, chúng lặng lẽ tựa mình vào hai bên hông con thuyền cứ thế lai dắt vào bờ thì trời cũng vừa hửng sáng. 5 năm sau, thuyền của ông Tảo đánh cá đến 22 giờ thì đầy khoang nên ông quyết định quay vào bờ sớm hơn thường lệ.

Con tàu đang phấn khởi nhằm hướng bờ thẳng tiến thì bất ngờ xuất hiện gió Tây Bắc thổi ngược, con thuyền có khả năng sẽ bị lật úp do chở nặng. Lần đó cũng xuất hiện cá Ông, con cá cứ bơi trước cách con thuyền khoảng 30m, che chắn hướng gió cho thuyền vào bờ an toàn. Câu chuyện ly kỳ bên chén trà xanh còn có ông Huỳnh Ngọc Mai (1935), ông Võ Hồng Điền (1937), anh Huỳnh Ngọc Hiến (1964, trú cùng thôn) là những người bạn đi thuyền ông Tảo những năm ấy xác nhận câu chuyện kể trên là sự thật.

Không sinh ra từ biển, nhưng chúng tôi cảm nhận những người con của biển họ thành kính với người mẹ biển cả như thế nào. Họ có niềm tin, nhận thức tâm linh cho mình bởi họ sống nhờ vào biển. Dù trong câu chuyện với những ngư dân có pha chút tâm linh, huyễn hoặc thì chúng tôi vẫn tin, như tin vào sự kỳ diệu của cuộc sống!

(Theo CA Tp Đà Nẵng)