NẰM MƠ PHỎNG VẤN BÙI XUÂN PHÁI

Lời Tác Giả: Những bài phỏng vấn tưởng tượng với các nghệ sĩ khắp nơi trên thế giới, còn sống hay đã chết. Những huyền thoại, cùng với những nghi vấn, được suy diễn đầy cảm tính, không lý luận. Trong buổi phỏng vấn, những sự việc, lời nói đến từ sự tưởng tượng của tác giả, và được đưa vào giấc mơ để xác định tính không có thực. Giấc mơ, nơi lý trí không dự phần kiểm soát, đã được sử dụng một cách ý thức, và đó là sự mâu thuẫn giữa những trái nghịch, nhưng không tách rời nhau, như nét khôi hài quyện lẫn tính nghiêm trọng, hồn nhiên với độc ác, vô tư với toan tính…

Sự thật không thể căn cứ vào sự tưởng tượng, nhưng trí tưởng tượng đôi khi cũng có thể giải đáp được phần nào các nghi vấn.

Zzz: Chào bác Phái, lúc này bác Phái vẽ khoẻ thật đấy! Có những bức tranh khổ lớn hoàng tráng, ngay cả Bác chơi luôn tranh sơn mài, thật khâm phục, thật khâm phục.

BXP: Ta đây vẽ cả ngàn tấm tranh, có người đem tranh đến hỏi ta: có phải tranh đó ta vẽ không? Thì ta cũng chịu thôi, không thể nhớ nỗi đâu. Nhưng có điều, thời ta hăng say sáng tác thì vật liệu rất khan hiếm, cũng vì quá nghèo, với lại không gian chật hẹp, bày biện ra chỉ khổ gia đình vợ con thôi. Nên ta chuyên trị các loại tranh nhỏ, hoàn tất nhanh chóng để thỏa mãn cái tật nghiện vẽ của ta thôi.

Zzz: Bác nói đến vật liệu khan hiếm, chắc vì vậy mà không có loại sơn tốt, hèn chi trong tranh của bác màu sắc có vẻ sỉn sỉn?

BXP: Sơn tốt sơn xấu? không là vấn đề đối với hoạ sĩ, nếu biết bảo quản tranh thì cũng không sao. Nhưng có điều ở đây các vật liệu khác cũng quá tồi, như vải và giấy để vẽ, không được bồi đắp mặt nền cho đúng cách. Còn sơn, thay vì trộn thêm dầu vẽ, thì ta lại trộn với dầu đốt (dầu hôi), tiện là tạo được thêm màu loãng, nên chỉ cần nặn 1 chút màu từ ống tube ra, cái hại là theo thời gian màu sẽ bị phai đi, bởi vì dầu đốt làm cháy màu. Do đó màu sỉn sỉn thì cũng không lạ gì. Nhưng trong lúc ta vẽ, ta đâu có biết là sẽ có người muốn sưu tập các tác phẩm này đâu? Nên đừng trách ta.

Zzz: Có người bắt chước vẽ tranh bác, mong bác đừng giận nếu tôi nói kỹ thuật của bác cũng hơi bình thường, nên mới có người vẽ nhái lại!

BXP: Ta chẳng giận anh đâu, cái thời ta vẽ đâu có chuyện cạnh tranh thương trường giữa những họa sĩ với nhau, bởi không cạnh tranh nên chất lượng đâu cần phải tiến bộ. Nhưng tại sao anh không nhìn vào cái vô tư, bất cần, không vị lợi trong từng nét vẽ của ta. Nó có cái đẹp hồn nhiên và chân thật của nó chứ!

Zzz: Bác Phái à! có người nói ví von "hoạ sĩ BXP lúc sinh thành vẽ rất nhiều, nhưng sau khi chết vẽ càng nhiều hơn nữa!", bác cho biết cảm nghĩ của bác về câu nói này?

BXP: Tiên Sư Cha chúng nó (thợ chép tranh), …ấy ấy, xin lỗi về ngôn ngữ của tôi, cho tôi lấy lại lời nói, với lại không lẽ tôi lại…?

 Zz Li Bì - nguồn Da màu