Hầu hết những nhà văn lưu vong và phải viết bằng ngôn ngữ khác không phải ngôn ngữ của nguồn cội mình đều chẳng hề chấp nhận sự vong thân. Họ luôn cố nhận diện chính mình, truy tìm căn cước của chính mình!
“Tự truyện và Góc khuất của tự truyện” là nội dung của cuộc tọa đàm văn học vừa được tổ chức tại Viện Văn học. Tại cuộc tọa đàm, các nhà phê bình trẻ đã thẳng thắn đặt ra vấn đề : xu hướng các tác giả khai thác bản thân cho các tác phẩm của mình là một minh chứng về sự thiếu vốn sống của họ? VNT đã mời nhà văn Trần Nhã Thụy để cùng trò chuyện về chủ đề này
Ngày 3-11-2010 là ngày tròn 7 năm nhà thơ lừng danh Raxun Gamzatốp rời khỏi cõi nhân gian chật hẹp. Linh hồn của ông đã bay về chốn phiêu bồng khác, còn tác phẩm của ông vẫn ở lại nâng đỡ chúng ta, che chở chúng ta và thức tỉnh chúng ta. Dịch giả Triệu Lam Châu gửi đến lethieunhon.com một chùm thơ tứ tuyệt gồm 12 bài của Raxun Gamxatốp để cùng chiêm nghiệm những đổi thay thế sự: “Trước đây, chỉ cần một lời gọi, một ánh nhìn. Là triệu cánh tay lao vào công việc. Giờ đây tất cả giơ nắm đấm và la hét. Thế nhưng chẳng có việc nào xong”, để cùng trắc ẩn sứ mệnh chữ nghĩa: “Người ta hỏi nhà thơ: Anh đóng vai trò gì đối với quốc gia đây? Người đánh trống hay là người nhảy múa? Hay là bệnh nhân thiếu thuốc chữa lâu ngày?”, và để cùng thở dài âu lo bất tận: “Lãnh tụ cũ ra đi, sẽ có lãnh tụ mới. Những sắc lệnh, họp bàn, tranh cãi. Đất cần có nông dân và nắng mưa. Chứ đâu cần quyết định trên giấy tờ”
Nhà văn, tất nhiên phải là những nhà văn đích thực, xưa nay, là những người sáng tạo và đem lại cho xã hội những giá trị tinh thần lớn lao. Nhà văn đem lại những giá trị góp phần làm hoàn thiện tính người cho nhân loại. Thế nhưng không phải ở đâu, thời đại nào, thể chế nào các nhà văn cũng được coi trọng và tôn trọng mà họ dáng được bởi các giá trị mà họ có, họ đem lại cho cộng đồng. Có thể có nhiều cách nhìn, nhiều nhận thức khác nhau về vai trò và phẩm giá của nhà văn. Chúng tôi giới thiệu một cách nhìn về nhà văn theo cách riêng của tác giả.
Nhà văn Xuân Cang nhìn lại chặng đường 65 năm của NXB Lao Động: “Người ta hay ví NXB bằng một mỹ từ giống cái: Bà đỡ. Bà đỡ mát tay cho những tác phẩm đầu tiên của một nhà văn trẻ. Bà đỡ cho một ca đẻ khó: Một công trình nghiên cứu làm xong có những nội dung “nhạy cảm” bị xếp vào ngăn bàn, nếu không có nhà xuất bản “mạnh tay” và “khéo đương đầu” thì không “ra đời”, nghĩa là không ra mắt bạn đọc được. Khéo đương đầu nghĩa là khéo thu xếp để bản thảo ra đời được, chứ không phải “khéo biên tập” để làm nhòe đi hay ẩn giấu bớt những điều cần nói, để giúp ích cho bạn đọc và cuộc sống.
Tình cờ tôi đã được đọc bài viết "THƠ, MỘT MẶC CẢM VĂN HÓA NGƯỜI VIỆT" của tác giả Nguyễn Hoàng Đức đăng tải trên báo giấy CẢNH SÁT TOÀN CẦU (CSTC) từ một người bạn trao cho. Anh em văn nghệ bàn tán rôm rả , khen chê cũng nhiều. Riêng tôi, không dám lạm bàn, chỉ xin được phép có mấy ý theo chủ kiến của mình không ngoài mục đích để vấn đề được hiểu một cách cặn kẽ, thấu đáo hơn.
Tôi vốn rất có thiện cảm với các kì vận động sáng tác văn học tuổi 20 do Hội nhà văn TP Hồ Chí Minh, báo tuổi Trẻ và Nhà xuất bản Trẻ tổ chức. Theo tôi thì so với khá nhiều cuộc thi văn chương trên cả nước, tuy đây là cuộc thi chỉ mới trải qua 4 lần phát động (lần 1 năm 1995) nhưng đã gây được tiếng vang và uy tín trong lòng người đọc vì tính nghiêm túc trong cách làm việc của ban tổ chức cũng như thành phần ban giám khảo. Có thể nói, đây là cuộc thi mà sau mỗi lần tổng kết trao giải hiếm khi nghe dư luận lên tiếng về những chuyện “lùm xùm” kiện tụng đại loại như ban giám khảo (BGK) thiếu công tâm, thiên vị; trao giải theo kiểu “phân biệt vùng, miền” để rồi “quy hoạch giải thưởng” trước… như ở rất nhiều cuộc thi văn chương khác.
GIỮA DÒNG CHẢY LẠC (GDCL)là câu chuyện của một gã tâm thần đơn độc với tuổi già phiá trước . Vợ mới cưới được ba tháng đã bỏ đi. Người bạnhoạ sĩ tâm giao cũng chết đột ngột không rõ nguồn cơn. Người bạn thời sinh viên, sau tai nạn phải sống thực vật cũng đã ra đi. Mấy lần đi xin việc rồi phải bỏ việc. Nhiều lần lên cơn điên hiện sinh tưởng đã chia lià cõi đời phù du này. Chỉ còn lại một con người đơn độc, bất lực, vô vọng,không biết về đâu, không chốn nương thân (NO COUNTRY FOR OLD MEN) giữa dòng chảy cuộc đời.
Lâu nay, khá đông người cho rằng thi sĩ Hàn Mạc Tử và nhà giáo kiêm cư sĩ Hoàng Thị Kim Cúc từng có một tình yêu đôi lứa. Lắm sách báo ghi nhận như vậy. Ngay cả lối sống khá đặc biệt của Kim Cúc - suốt đời độc thân, làm thơ tặng Hàn, chẳng chuyện trò điều này với người trong nhà... - càng khiến dư luận nghĩ vậy. Với Kim Cúc, Hàn từng gửi thư và hai áng thơ mà thiên hạ lưu truyền với nhan đề Đây thôn Vỹ Dạ và Đừng cho lòng bay xa. Nhưng bằng hệ thống tư liệu phong phú và xác thực, tác giả Phanxipăng chứng minh rằng Hàn yêu đơn phương Kim Cúc, đồng thời khẳng định nhan đề chính xác hai áng thơ kia là Ở đây thôn Vỹ Dạ và Sao, vàng sao.
Trong những buổi giao lưu thơ vào tháng 10 này giữa các nhà thơ Việt Nam với các nhà thơ, cựu chiến binh Mỹ được tổ chức tại Hội Nhà văn Việt Nam và Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội, rất nhiều nước mắt đã rơi.
Sinh ngày 24.3.1916 (tức ngày 21.2. năm Bính Thìn)
Tại quê ngoại ở xã Phước Lộc, nay là xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh.
Ông lớn lên và sống chủ yếu tại quê nội ở thị trấn Thu Xà, thuộc xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là một thị trấn cổ, có nhiều Hoa kiều đến sinh cơ lập nghiệp. Nhờ giao thông thuận tiện, có sông lớn, gần cửa biển, nên Thu Xà đã từng có thời kỳ rất sầm uất, buôn bán thịnh vượng, nhưng đã dần sa sút từ khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra.