Gặp Giáo sư Dương Kỵ tại nhà khách của chính phủ (61 Nguyễn Du, Hà Nội), sau vài câu thăm hỏi sức khỏe, ông vội vàng hỏi ngay chuyện học hành và tranh đấu của Trần Quang Long – nhà thơ yêu nước đã cưới con gái ông lúc ông vắng nhà. Ông rất tự hào có một người con rể như thế và hết sức thương tiếc Long đã hy sinh quá sớm. Ông Dương Kỵ cho tôi biết các đồng chí trong “R” đã thu thập được tập thơ Long viết trong rừng và đã chuyển cho ông. Ông vừa viết bài giới thiệu và NXB Giải phóng sắp cho xuất bản. Đó là tập Thưa mẹ, trái tim mà nhiều bạn đọc còn giữ đến hôm nay…
“Gửi đây chút duyên tình đọc” sẽ không là chút duyên tình đọc mà nhiều duyên tình đọc mang đến cho người đọc hôm nay những mạch ngầm rung động đầy thú vị và thú vị ấy, truyền cảm hứng khiến người đọc hăm hở nối tiếp chút duyên tình gởi theo…!
Hình tượng Táo quân đã tồn tại trong tín ngưỡng dân gian Á Đông từ lâu. Theo quan niệm dân gian, ông Táo vừa là thần bếp trong nhà vừa ghi chép lại tất cả việc tốt xấu của con người trong năm cũ.
Năm 2015, Hội đồng Lí luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề “Văn học nghệ thuật với việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam”. Có thể thấy, vấn đề “nhân cách” đang là điểm nóng, cốt lõi của văn hóa, vì tột cùng văn hóa là con người. Khi nói văn hóa đang có dấu hiệu xuống cấp, cũng có nghĩa là vấn đề nhân cách đang đặt ra cho toàn xã hội những yêu cầu, giải pháp kịp thời, triệt để trong công cuộc chấn hưng các giá trị tinh thần - đạo đức.
Đọc thơ Lê Thành Nghị, tôi nhận ra “điệp khúc cỏ” như là một hình tượng. Thật nhỏ nhoi giữa muôn loài, nhưng cỏ không dễ gì bị chìm khuất, bởi sức dẻo dai hiếm thấy. Chọn cỏ và đưa cỏ vào thơ với mật độ dày, Lê Thành Nghị như đang kiếm tìm “cái vô hạn” trong đó, vừa khiêm nhường vừa kiên cường giữa mông mênh trời đất.
Bài dịch dưới đây là Lời nói đầu trong tác phẩm Ý thức mới – Phạm Công Thiện, Tư tưởng gia Việt Nam của tác giả Nohira Munehiro. Sách dày 350 trang, do Iwanami Shoten xuất bản tháng 6.2009, và năm 2010 tác phẩm này được nhận giải thưởng của Hội Sử học Đông Nam Á của Nhật Bản. Tác giả Nohira có nhiều năm đọc sách Phạm Công Thiện và khi viết tác phẩm đã sang tận Mỹ để gặp gỡ ông. Đây cũng chính là luận án đệ trình Tiến sĩ tại Đại học Ngoại ngữ Tokyo. Xin cảm ơn dịch giả Nguyễn Tiên Yên và trân trọng giới thiệu bản dịch đến bạn đọc tham khảo, để hiểu thêm về một nhân vật đã sống và sáng tạo trong một giai đoạn lịch sử biến động ở miền Nam nước ta.
“Có thể coi Hồ Xuân Hương là ngòi bút đấu tranh cho nữ quyền lợi hại nhất, theo nghĩa là đã ngang nhiên hạ bệ toàn bộ giới đàn ông gia trưởng, từ “chú lái kia ơi biết chú rồi” cho đến hiền nhân, quân tử, anh hùng, cho đến cả vua chúa, kéo họ xuống ngang hàng, thậm chí dưới hàng phụ nữ, vạch cho họ thấy họ phụ thuộc vào phụ nữ, phụ nữ là không thể thiếu được cho họ có được niềm lạc thú và hạnh phúc ở đời”. Giáo sư Lê Đình Kỵ đã viết như thế về nữ sĩ Hồ Xuân Hương, nhân vật được xem là người đàn bà độc đáo nhất trên thi đàn dân tộc.
Sau khi đọc bài: “Đọc… chơi vài bài ca dao” của Nguyễn Hưng Quốc và bài “Bàn thêm về Lục Vân Tiên và ca dao” với Nguyễn Hưng Quốc của Thế Uyên trên tạp chí Văn học – Xuân Mậu Dần 1998 – Cali – USA, tôi thấy một số điểm cần được bàn thêm với hai tác giả, đặc biệt là việc đánh giá về Nguyễn Đình Chiểu.
Hội nghị Những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ X vừa diễn ra tại Đà Nẵng cuối tuần qua. Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ niềm tự hào về một dân tộc Việt Nam không chỉ anh hùng trong chống thiên tai, địch họa, kiên cường trong lao động, mà còn rất văn hóa với những áng văn chương mà bản thân ông đã ấn tượng từ nhỏ như Hịch tướng sĩ, Bình Ngô đại cáo, Nam quốc sơn hà… Ông khẳng định: “Đảng và Nhà nước luôn tạo mọi điều kiện cần thiết để các văn nghệ sĩ tự do sáng tạo, sáng tác nghệ thuật có trách nhiệm với đất nước, dân tộc”.
Sinh ngày 24.3.1916 (tức ngày 21.2. năm Bính Thìn)
Tại quê ngoại ở xã Phước Lộc, nay là xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh.
Ông lớn lên và sống chủ yếu tại quê nội ở thị trấn Thu Xà, thuộc xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là một thị trấn cổ, có nhiều Hoa kiều đến sinh cơ lập nghiệp. Nhờ giao thông thuận tiện, có sông lớn, gần cửa biển, nên Thu Xà đã từng có thời kỳ rất sầm uất, buôn bán thịnh vượng, nhưng đã dần sa sút từ khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra.
