Tôi cũng là người đã gia nhập quân đội, đã đi qua chiến tranh, nên tôi biết người lính trong chiến tranh khổ tới chừng nào. Chết chóc hy sinh là chuyện không phải bàn, nhưng chỉ riêng chuyện gian khổ, nhiều khi ăn không no mà vẫn phải vác nặng, là điều người lính phải chịu đựng hằng ngày, chịu đựng suốt cuộc chiến tranh, nếu may mắn còn sống để mà chịu đựng.
Tôi nghe anh đọc những bài thơ mới sáng tác, tôi đọc thơ anh qua những tập thơ anh tặng cho ba tôi và tôi: Lặng im mùa hạ (1985), Gửi những ngọn sóng (1986), Tháp nghiêng (2004), Ngôi nhà cỏ, Màu (2010), Mùi (2014), Cây xanh ngoài lời (2017).
Nguyễn Duy – dù là một đại thần triều Nguyễn, một nhà khoa bảng đã hi sinh trong trận Đại đồn Chí Hòa. Song có lẽ vì công nghiệp và danh tiếng của người anh – danh tướng Nguyễn Tri Phương quá lớn nên vị trí, vai trò của Nguyễn Duy chưa được sử sách đề cập một cách đúng mực, công bằng như những danh nhân khác, mà thường chỉ đề cập sơ qua khi nói về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Tri Phương.
Thế nhưng, ít người biết còn có một Phạm Duy Nghĩa lặng lẽ làm thơ, từ những năm tháng sinh viên cho đến khi thành một thầy giáo ở vùng cao. Tháng 4/2021 vừa qua, anh đã cho xuất bản tuyển thơ đầu tay của mình với tên gọi Cho vĩnh cửu mùa thu, gồm 30 bài thơ.
Tưởng gió vô tình, nhưng kỳ thực, khi gió thổi lộng qua tâm hồn một con người mang đầy tâm trạng và dễ rung động như Bùi Huyền Tương thì lại là những ngọn gió có hồn, đưa đến người đọc những làn hương lan tỏa dìu dịu, nhè nhẹ, êm êm, thấm sâu để lưu giữ hương xưa cùng những vốn liếng văn hóa cổ truyền…
Nói như thế không có gì to tát, chỉ có điều đơn giản, Ý Nhi viết truyện ngắn không có nhiều yếu tố cảnh sắc, không gian, đất và nước và ngữ điệu vùng miền riêng biệt. Truyện ngắn của chị viết về một khoảnh khắc nào đó của cuộc đời với đầy tâm trạng. Ai cũng đồng cảm được.
Mở đầu sách, Người giới thiệu “Ông Tôn Tử là một người quân sự có tiếng nhất ở Trung Quốc. Ông sinh hơn 2.000 năm trước…”. Bác cũng chỉ rõ “Nguyên tắc của Tôn Tử chẳng những dùng về quân sự đúng, mà dùng về chính trị cũng rất hay”, cần thiết cho công tác quân sự và chính trị của cán bộ.
Chính ông đã bộc bạch: Sự lựa chọn đó đã được chứng minh là hoàn toàn đúng. Có sự lựa chọn đó mới có Giang Nam hôm nay. Nhưng phải nói thật là số người được gọi là “trí thức” dám ở lại sống chết ở chiến trường chỉ đếm được trên đầu ngón tay…
Sinh ngày 24.3.1916 (tức ngày 21.2. năm Bính Thìn)
Tại quê ngoại ở xã Phước Lộc, nay là xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh.
Ông lớn lên và sống chủ yếu tại quê nội ở thị trấn Thu Xà, thuộc xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là một thị trấn cổ, có nhiều Hoa kiều đến sinh cơ lập nghiệp. Nhờ giao thông thuận tiện, có sông lớn, gần cửa biển, nên Thu Xà đã từng có thời kỳ rất sầm uất, buôn bán thịnh vượng, nhưng đã dần sa sút từ khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra.
