Tôi không có ý định viết về cố nhà thơ Đoàn Vị Thượng dù biết anh từ khi mới về Sài Gòn lập nghiệp, cũng hơn 30 năm rồi, đã được đọc nhiều thơ anh, thời báo in còn hoàng kim, số nào cũng đăng thơ nên nhiều nhà thơ khởi nghiệp có đất sống.
Hiếm có nhà văn gốc Việt nào được giới phê bình Pháp đánh giá cao như Linda Lê, đồng thời, các tác phẩm của bà cũng để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng công chúng. Người phụ nữ sinh trưởng từ thành phố ngàn hoa Đà Lạt ấy sống khá kín đáo, thường tránh các phương tiện truyền thông, tự giới nhận là “một con gấu núp trong hang’’ và cho ra đời nhiều tác phẩm văn học với lối viết thôi miên kỳ lạ…
Nhà thơ Phạm Tiến Duật sinh tháng 1.1941 tại Phú Thọ. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, ông nhập ngũ và có 14 năm tại ngũ, trong đó có 8 năm gắn bó với Trường Sơn, với Đoàn 559. Phạm Tiến Duật từng được ví là “con chim lửa của Trường Sơn huyền thoại”, “cây săng lẻ của rừng già”, “nhà thơ lớn nhất thời chống Mỹ”.
Trên thế giới, có nhiều người phải lòng một miền đất, một đất nước và dành phần thời gian quan trọng nhất của đời mình cho nơi ấy. Có thể kể tên nhà dân tộc học người Pháp Jacques Dournes (Dambo) đã sống ở Tây Nguyên suốt ba mươi năm. Hoặc nhà văn Bungari Blaga Dimitrova đã nhận nuôi một đứa trẻ mồ côi Việt Nam trong những năm chống Mỹ.
Mùa mưa những năm 1980-1981, rừng Anlung Viêng, Đông – Bắc Campuchia, tôi bị sốt rét, nằm trên võng trong hầm ngập nước, đồng đội Lê Minh Quốc cầm cho tôi cuốn Văn Nghệ Quân Đội. “Đọc đi. Có bài “Con tem quân đội” hay lắm!”.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã gửi thư và tặng quà cho hai tác giả đặc biệt dự Hội nghị những người viết văn trẻ lần X là em Trần Phú Minh Anh (đại biểu trẻ nhất) và cây bút ngồi xe lăn Vũ Nguyên đã viết thơ trên 1 ngón tay.
Dọc đường là tập ghi chép vô cùng đầy đủ mà cũng cá nhân, để thông qua đó ta thấy một nhà văn vẫn luôn bận lòng với sự phát triển, không chỉ của riêng văn chương, nghệ thuật; mà lớn hơn còn là đất nước, quốc gia. Tự nhận là người ham sống, hơn bao giờ hết tập sách này đã thể hiện một Nguyên Ngọc sáng rõ, suy tư và luôn vận động không ngừng.
Được sáng tác từ lâu, nằm im lìm trong ngăn tủ, mấy mươi năm sau, các tác phẩm của Trần Dần mới lần đầu ra mắt công chúng trong sự mong đợi, ngỡ ngàng và thán phục.
Nhà thơ Việt Phương kể với tôi rằng, làm thư ký riêng khiến ông phải vì cái “riêng” đó mà dẹp bỏ đi những cái riêng khác của mình. Ông vốn lắm cá tính, có kiểu riêng, điệu riêng, cách riêng, thích thú riêng, và thậm chí cả ngang tàng riêng. Song riêng thơ ca chính là nơi ông chọn để giữ gìn một phần những cái riêng ấy. Vì vậy, “nàng thơ”, là lĩnh vực của riêng Việt Phương mà Thủ trưởng Phạm Văn Đồng không biết và không duyệt!
Sinh ngày 24.3.1916 (tức ngày 21.2. năm Bính Thìn)
Tại quê ngoại ở xã Phước Lộc, nay là xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh.
Ông lớn lên và sống chủ yếu tại quê nội ở thị trấn Thu Xà, thuộc xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là một thị trấn cổ, có nhiều Hoa kiều đến sinh cơ lập nghiệp. Nhờ giao thông thuận tiện, có sông lớn, gần cửa biển, nên Thu Xà đã từng có thời kỳ rất sầm uất, buôn bán thịnh vượng, nhưng đã dần sa sút từ khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra.
