Trường ca "Trường Sơn" của Nguyễn Anh Nông, từ lúc chưa ra đời (còn là bản thảo) cho đến khi xuất hiện trên văn đàn đã được nhiều cây bút bàn tới với nhiều cảm nhận, đánh giá khác nhau. Điều này chứng tỏ sức lôi cuốn của tác phẩm. Để bạn đọc vừa nhìn nhận được những thành công của một ngòi bút thơ, một tác phẩm, đồng thời có một nguồn tư liệu về trường ca này của Nguyễn Anh Nông, BK.org xin giới thiệu chùm bài về trường ca "Trường Sơn" của Nguyễn Anh Nông (TS Mai Bá Ấn)
Người điên cũng như người chứng ngộ đều cùng chung một cõi vô trí. Nhưng người điên thì ở bề dưới của trạng thái đó, còn kẻ chứng ngộ thì ở vùng trên. Di chuyển giữa hai đường biên đó, Bùi Giáng không bao giờ điên thật và cũng không bao giờ chứng ngộ, cảnh giới của thực tướng là vô tướng, chân ngã là vô ngã.
Với Nguyễn Anh Nông, một tác giả đồng hương đang làm việc ở Điện ảnh Quân đội, ấn tượng luôn luôn đậm nét trong tôi: một cây bút xông xáo, mạnh mẽ và trường lực! Tôi đã đọc 6 tập thơ vàtrường ca của anh được công bố trong gần ba mươi năm. Tôi cũng đã đọc bản thảo của vài tập trường ca và hàng ngàn bài thơ ngắn, cực ngắn như một nét tốc họa giữa cuộc đời bề bộn, ngổn ngang đang cuộn chảy, sôi sục…
Ta có thể khai thác được một mẩu đá trong trẻo lấp lánh trong lớp lớp trầm tích xù xì gai góc của thơ ca Hoàng Trần Cương, ấy là thơ tình. “Cái tôi thi nhân” hiện lên không còn là những uất nghẹn, những vật vã, gai góc trong đời nữa mà là những gì đáng yêu, nên thơ, lãng mạn trong tình yêu. Anh thể hiện tất cả những gì e ấp, tình tứ trong tình yêu một cách dễ thương, duyên dáng. Ngay cả những hụt hẫng hay những thất vọng trong tình yêu cũng thể hiện một cách điềm đạm, nhẹ nhàng nhưng cũng bộc lộ được những tình cảm hết sức chân thành và sâu sắc.
Như một cách đọc lại “Chân dung nhà văn” của Xuân Sách, nhà văn Nhật Tuấn viết loạt bài “Chân dung hay chân tướng nhà văn” đăng tải liên tục trên blog cá nhân. Có lý giải của Nhật Tuấn tương đồng với Xuân Sách, nhưng cũng có khi hai ông khác biệt hoàn toàn. Cả đời làm văn chương và làm xuất bản, thông tin của Nhật Tuấn rất đáng tham khảo. Vì vậy, xin trích giới thiệu một góc nhìn của Nhật Tuấn về hai nữ sĩ lừng lẫy một thời: “Trong các nhà văn nữ, có hai người đặc biệt nổi tiếng cả trong lẫn ngoài nước và không phải chỉ do văn chương. Đó là Dương Thu Hương và Phạm Thị Hoài. Sang thời đổi mới, nước ta “âm thịnh dương suy” sao đó thấy nổi lên toàn các bậc quần thoa?”
Và chúng tôi đã làm quen được người nữ ca sĩcủa Đà Lạt từ năm ấy,để năm sau khi bày tranh, Khánh Ly đã là bóng dáng đẹp nhất trong lòng bạn bè …“Nguyễn đã gặp các bạn Đinh Cường và Trịnh Công Sơn rồi Khánh Ly và bao nhiêu người nữa. Giáng Sinh, kéo nhau đi uống bia, rồi về đàn hát ở studio Đinh Cường trên đường Rose. Có đêm uống rượu ở kiosque Dì Ba,hay vào Night Club dưới chân Đài Phát Thanh nghe Khánh Ly hát …
Nguyễn Bính được mệnh danh là thi sĩ của tình quê, thi sĩ “chân quê”. Mồ côi mẹ rất sớm, mười ba, mười bốn tuổi, Nguyễn Bính phải theo chân anh cả (nhà viết kịch Trúc Đường) ra Hà Nội, Hải Phòng kiếm sống, rồi sau đó vào Huế, vào tận Sài Gòn…sống “kiếp con chim lìa đàn”. Trót “Bỏ lại vườn cam, bỏ mái gianh/ Tôi đi dan díu với kinh thành” (Hoa với rượu) nhưng Nguyễn Bính lại thấy “Bơ vơ trong xứ người xa lạ” (Lá thư về Bắc), xa lạ với văn minh đô thị đến cùng cuộc biến thiên “mưa Âu gió Mỹ”, bày tỏ thái độ bất hoà với thực tại, tìm về với vẻ đẹp “thời trước” của đồng đất mình, quê hương mình. Đó là hai trạng thái tinh thần – cảm xúc chủ đạo trong thơ Nguyễn Bính trước Cách mạng.
Vào một buổi sáng tôi có gặp một người thiếu nữ, nói dăm ba câu chuyện về thơ phú văn chương rồi người thiếu nữ ấy bỏ đi. Trái tim bỗng cồn cào, da diết - Tôi đi vào một cái quán thành phố trông sang bóng mặt hồ xanh và viết bài thơ này. "Lời hót con chim khách" là một bài thơ tình thi vị mà hoang sơ...
Sinh ngày 24.3.1916 (tức ngày 21.2. năm Bính Thìn)
Tại quê ngoại ở xã Phước Lộc, nay là xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh.
Ông lớn lên và sống chủ yếu tại quê nội ở thị trấn Thu Xà, thuộc xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là một thị trấn cổ, có nhiều Hoa kiều đến sinh cơ lập nghiệp. Nhờ giao thông thuận tiện, có sông lớn, gần cửa biển, nên Thu Xà đã từng có thời kỳ rất sầm uất, buôn bán thịnh vượng, nhưng đã dần sa sút từ khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra.
