Thầy tôi, khi dạy chữ thánh hiền, thầy đã truyền cho học trò mình “động lực nội tâm” ấy. Thầy đi xa, nhưng thầy đã có bao đệ tử chân truyền, chịu ảnh hưởng nhân cách và trí tuệ của thầy. Đó là niềm vui, là hạnh phúc truyền đời của thầy tôi!
Tất nhiên, ông khoác được tấm cẩm bào ấy trong nhiều năm mà không bị rơi thì ngoài cái cốt của thơ ông ra mà chúng ta nhìn thấy, thơ ông tất phải có những cái chống mờ khác độn giữa cốt và áo như đã nói ở trên. Vấn đề là những cái chống mờ ấy có giữ mãi được tấm áo ông hiện khoác không? Không ai có thể khẳng định. Bởi vì trong lịch sử văn học nghệ thuật, có những tác phẩm tưởng chừng kiên cố và vững chắc thì lại không trụ được với thời gian, thế mà có tác phẩm mỏng manh chông chênh thì gió bão lại không làm gì được, bởi đó là cái mỏng manh của một chất đặc biệt, có cấu trúc đặc biệt. Không biết thơ Hoàng Cầm có thuộc loại đó không?
Có thể nói rằng, thơ ca lãng mạn 1930 - 1945 có rất nhiều nỗi buồn cá nhân, cô đơn, tuyệt vọng, lánh đời... nhưng chàng học trò trẻ tuổi Tế Hanh lại thổ lộ nỗi buồn của lòng mình theo một cách khác. Càng đọc thi phẩm, tôi càng ngộ ra rằng, nỗi buồn trong “Những ngày nghỉ học” của Tế Hanh là một “nỗi buồn lớn” không đơn thuần là nỗi buồn riêng phổ biến trong thơ ca của một thế hệ thơ thời ấy...
Nói khác đi, mặc dù tiếp nhận và tiếp biến nhiều trào lưu tư tưởng nghệ thuật hiện đại nhưng Nguyễn Quang Thiều chưa bao giờ đứt rễ với truyền thống. Nơi ấy có một dòng sông vĩnh cửu, có ông bà tổ tiên, bè bạn, có những cánh đồng, những khu vườn chứa đầy bí mật.
Gặp Hoàng Thụy Anh ở Trại nghiên cứu, phê bình văn học về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng của Tạp chí VNQĐ tổ chức tại Đại Lải (Vĩnh Phúc), dạo tháng 5.2017, không nghĩ cái câu cổ nhân vẫn nói “văn là người” lại có thể vận vào người này.
Một ngày mùa hè, trở về trong căn nhà cũ của cha mẹ tôi ở Hội An, đang đêm, tôi nằm đọc “Bút máu”, và rồi khi đặt cuốn sách đã gấp lại trên ngực, nhìn ra bên ngoài thì trời đã sáng.
Sinh ngày 24.3.1916 (tức ngày 21.2. năm Bính Thìn)
Tại quê ngoại ở xã Phước Lộc, nay là xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh.
Ông lớn lên và sống chủ yếu tại quê nội ở thị trấn Thu Xà, thuộc xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là một thị trấn cổ, có nhiều Hoa kiều đến sinh cơ lập nghiệp. Nhờ giao thông thuận tiện, có sông lớn, gần cửa biển, nên Thu Xà đã từng có thời kỳ rất sầm uất, buôn bán thịnh vượng, nhưng đã dần sa sút từ khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra.
