Đó là quỹ học bổng “Vì trẻ em Sơn Mỹ” mang tên nhà thơ Thanh Thảo. Quỹ đã hoạt động nhân kỷ niệm 30 năm ngày xảy ra vụ thảm sát Sơn Mỹ (16.3.1968-1998), năm nay vừa tròn 10 năm. Suốt 10 năm qua, hàng trăm học sinh nghèo ở Sơn Mỹ đã nhận được sự hỗ trợ có hiệu quả từ quỹ học bổng này để “vượt cạn” trong những thời khắc hết sức thắt ngặt. Người đỡ đầu của quỹ học bổng, nhà thơ Thanh Thảo, nói rõ: “Khác với những quỹ học bổng đang hoạt động ở nhiều nơi, quỹ học bổng “Vì trẻ em Sơn Mỹ” không đưa ra các tiêu chí như “nhà nghèo học giỏi” mà là “nhà thật nghèo và các em nỗ lực thực sự”.
Bờ cũ sông Trà Khúc có một bến nước gọi là bến Tam Thương. Nghe kể ngày trước nơi ấy có một bờ xe nước, hình ảnh tảo tần xưa của nông cư ven dòng Trà giang. Lâu lâu rồi, về quê nhà Quảng Ngãi ít nghe mọi người dùng tới địa danh có hai chữ thoát nhẹ như thơ ấy.
Paul Eluard có hai câu thơ rất hay: “ Những trẻ thơ là tất cả chân trời/Hoà bình làm trẻ lại con người/”. Tôi muốn xin hai câu thơ ấy làm đề từ cho bài thơ dài Trẻ con ở Sơn Mỹcủa mình.Chiến tranh đã lùi xa 33 năm, và chúng ta sắp kỷ niệm 40 năm ngày 504 thường dân Sơn Mỹ bị thảm sát. Sáng hôm nay (10/3/2008) tôi lại về Sơn Mỹ, nơi cách đây 32 năm tôi đã có dịp về và sống hơn 1 tháng với bà con ở vùng đất đau thương ấy. Vẫn cát, gió, rừng dương, và trẻ con. Những đứa trẻ của 32 năm trước giờ đã là những trung niên, nhưng hình ảnh của họ lặp lại ở những đứa trẻ Sơn Mỹ hôm nay. Đó là hình ảnh bất diệt của nhân dân, của sự sống mà không một thế lực phi nhân nào hủy diệt được. Xin một lần nữa được nhập vào “chân trời các em/chân trời ngay trên cát/”. Vâng, ngay trên cát ấy tôi đã tìm được lý do tồn tại của thơ mình.
PV: Thưa nhà văn, mặc dù hiện nay chưa ai bỏ công đi khắp các hiệu sách trên cả nước hoặc là ngồi nhấp con chuột trên hàng ngàn trang blog cá nhân để đếm xem có bao nhiêu tập truyện ngắn, bao nhiêu bài thơ, bao nhiêu cuốn tiểu thuyết mà tác giả của nó là những nhà văn trẻ, những nhà thơ trẻ tung ra trên thị trường văn học nghệ thuật Chưa đếm, chưa có con số cụ thể, nhưng phải công nhận rằng tên tuổi của họ đang chiếm lĩnh nếu không muốn nói là áp đảo.
Nhà xuất bản Hội nhà văn, cuối năm 2007 đã xuất bản một tập thơ mới của nhà thơ Thanh Thảo. Bìa trang nhã . Tên tập thơ ba chữ số 1,2,3 xếp bậc thang. Hỏi tác giả tại sao lại đặt tên tập thơ như vậy, ông chỉ cười.
Tôi không gọi ông bằng chức danh “nguyên bộ này” hay “cựu bộ nọ”, mà thế vào đó bằng cái tên thi sĩ đã từng đóng dấu ấn trên thi đàn ngay từ thuở đất nước còn ngút trời lửa đạn: Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.
Bích Khê có hai câu thơ rất hay: “Đâu tìm Đào Nguyên cho xa xôi/Đào Nguyên trong lòng nàng đây thôi/”( Tỳ bà). Người ta cũng có thể nói về y đức của người thầy thuốc như vậy: không phải những lời kêu gọi thống thiết, những lời thề thốt từ bên ngoài, mà chính từ cách sống, lối đối nhân xử thế, từ quan niệm nhân sinh của người thầy thuốc mà ta nhận ra y đức ở họ.
Ngay sau khi kết thúc “Ngày thơ”, ban tổ chức có mời nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm ra góc quán uống cà phê. Quán cà phê bình dân thôi nhưng rất ấp áp. Đây cũng nơi một số anh em văn nghệ Quảng Ngãi hay tụ tập mỗi sáng. Nhà thơ Thanh Thảo cười cười, hỏi nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: “Bác thấy thế nào?”. Ông Điềm nhỏ nhẹ-cái nhỏ nhẹ muôn thuở của ông: “Ông tổ chức “Ngày thơ” được như rứa, các ông tuyên huấn sẽ rất phấn khởi!”.
Trên trang web Bích Khê, chúng tôi đã mở một Diễn đàn văn nghệ. Đây có thể là nơi giao lưu giữa những bạn viết từ khắp nơi, không phân biệt là nhà văn nhà thơ đã có tên tuổi hay những người viết yêu văn chương.
Sinh ngày 24.3.1916 (tức ngày 21.2. năm Bính Thìn)
Tại quê ngoại ở xã Phước Lộc, nay là xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh.
Ông lớn lên và sống chủ yếu tại quê nội ở thị trấn Thu Xà, thuộc xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là một thị trấn cổ, có nhiều Hoa kiều đến sinh cơ lập nghiệp. Nhờ giao thông thuận tiện, có sông lớn, gần cửa biển, nên Thu Xà đã từng có thời kỳ rất sầm uất, buôn bán thịnh vượng, nhưng đã dần sa sút từ khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra.
Đó là quỹ học bổng “Vì trẻ em Sơn Mỹ” mang tên nhà thơ Thanh Thảo. Quỹ đã hoạt động nhân kỷ niệm 30 năm ngày xảy ra vụ thảm sát Sơn Mỹ (16.3.1968-1998), năm nay vừa tròn 10 năm. Suốt 10 năm qua, hàng trăm học sinh nghèo ở Sơn Mỹ đã nhận được sự hỗ trợ có hiệu quả từ quỹ học bổng này để “vượt cạn” trong những thời khắc hết sức thắt ngặt. Người đỡ đầu của quỹ học bổng, nhà thơ Thanh Thảo, nói rõ: “Khác với những quỹ học bổng đang hoạt động ở nhiều nơi, quỹ học bổng “Vì trẻ em Sơn Mỹ” không đưa ra các tiêu chí như “nhà nghèo học giỏi” mà là “nhà thật nghèo và các em nỗ lực thực sự”.
Tôi không gọi ông bằng chức danh “nguyên bộ này” hay “cựu bộ nọ”, mà thế vào đó bằng cái tên thi sĩ đã từng đóng dấu ấn trên thi đàn ngay từ thuở đất nước còn ngút trời lửa đạn: Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.
Ngay sau khi kết thúc “Ngày thơ”, ban tổ chức có mời nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm ra góc quán uống cà phê. Quán cà phê bình dân thôi nhưng rất ấp áp. Đây cũng nơi một số anh em văn nghệ Quảng Ngãi hay tụ tập mỗi sáng. Nhà thơ Thanh Thảo cười cười, hỏi nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: “Bác thấy thế nào?”. Ông Điềm nhỏ nhẹ-cái nhỏ nhẹ muôn thuở của ông: “Ông tổ chức “Ngày thơ” được như rứa, các ông tuyên huấn sẽ rất phấn khởi!”.
